
De feestdagen zijn magisch. De lichtjes, de liedjes, de spanning van schoentjes zetten, pakjes uitpakken en het vooruitzicht van gezelligheid, voor kinderen is december één groot avontuur.
Maar voor veel ouders voelt het stiekem ook een beetje als een marathon. Want hoe gezellig het ook is, al die prikkels, late momenten en veranderingen in routine kunnen een enorme invloed hebben op de slaap van jonge kinderen.
In deze blog leg ik uit waarom dat zo is, en vooral: hoe je je kindje kunt helpen om ondanks alle decemberdrukte goed (of beter) te blijven slapen.
Jonge kinderen houden van voorspelbaarheid. Het geeft hen een gevoel van veiligheid en helpt hun lichaam en brein te weten wat er komt.
Tijdens de feestdagen is dat ritme vaak ver te zoeken:
🎁 er zijn meer uitjes,
🍪 meer suiker en lekkers,
🎶 meer lawaai en opwinding,
💡 en minder rustmomenten tussendoor.
Daarbovenop komt de spanning van Sinterklaas die binnenkomt, het zetten van de schoen, de kerstboom vol glitters of bezoek van opa en oma tot laat in de avond. Zelfs bij kinderen die normaal prima slapen, kan dat leiden tot:
moeite met inslapen (teveel indrukken),
vroeg wakker worden,
of meer nachtelijk wakker zijn.
Vooral het Sinterklaasfeest zorgt bij jonge kinderen voor veel emotie. Het idee dat een man met een baard ‘s nachts cadeautjes komt brengen is natuurlijk spannend, en een beetje vreemd.
Vanaf ongeveer 2 jaar beginnen kinderen verbeelding te ontwikkelen. Dat is prachtig, maar het maakt ook dat ze dingen niet goed kunnen relativeren. De spanning rond Sinterklaas kan zich dus uiten in:
niet willen slapen (“Sinterklaas komt straks!”),
nachtmerries,
of meer huilen bij het naar bed gaan.
💡 Tip: Hou de avond zo voorspelbaar mogelijk. Zet de schoen niet elke dag, maar bijvoorbeeld één of twee keer per week. Vertel rustig wat er gaat gebeuren (“vanavond mag je je schoen zetten, morgen kijken we samen wat erin zit”) en bouw daarna een vast slaapritueel in.
Zodra Sinterklaas weer terug naar Spanje is, begint de volgende bron van spanning: Kerstmis. De kerstboom, cadeaus, diners, familiebezoek – allemaal gezellig, maar ook veel meer voor kleine kinderen.
Waar Sinterklaas vooral spanning oproept, zorgt Kerst vaak voor overprikkeling. Het is later naar bed, minder dutjes, en vaak veel mensen om hen heen.
💡 Tip: Probeer overdag voldoende rustmomenten in te bouwen, ook tijdens familiebezoeken. Een korte wandeling, een rustig hoekje of een dutje in de buggy kan al helpen om de spanning te ontladen.
Behoud zoveel mogelijk het ritme.
Eet- en slaaptijden mogen iets flexibeler zijn, maar probeer de basis aan te houden.
Gebruik het vaste slaapritueel als houvast.
Zelfs op feestdagen. Een voorspelbare volgorde (pyjama – tanden – boekje – knuffel – bed) helpt het brein te schakelen naar rust.
Beperk prikkels vlak voor het slapengaan.
Geen drukke spelletjes of tv; kies liever voor zachte muziek, boekjes of knuffeltijd.
Wees niet bang om tijdelijk te troosten.
Meer spanning = meer behoefte aan nabijheid. Extra knuffels zijn niet “achteruitgang”, maar juist steun.
Laat los wat niet lukt.
De feestmaand draait om verbinding, niet om perfecte nachten. Je kunt in januari altijd weer rustig terug naar jullie normale ritme.
Sinterklaas en de kerstman brengen veel magie, maar ook veel onrust.
Jonge kinderen beleven alles intenser, en dat mag. Hun brein leert elke dag bij, en met een beetje hulp van jou vinden ze vanzelf hun rust weer terug.
Dus adem diep in, geniet van de momenten tussen de cadeaus en kruidnoten door, en weet: het is normaal dat slapen even anders loopt.
Rust keert altijd terug, net als Sinterklaas volgend jaar. 😉 🎅✨